Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας παίζει η σωστή διαγνωση.
Το σπερμοδιάγραμμα αποτελεί την ευρέως διαδεδομένη εξέταση για την μελέτη της ανδρικής γονιμότητας, εκτιμώντας σημαντικές παραμέτρους όπως την συγκέντρωση, την κινητικότητα και την μορφολογία του σπέρματος. Παρόλα αυτά, οι προαναφερθείσες παράμετροι απο μόνες τους δεν αρκούν για την εκτίμηση της γονιμότητας. Η λειτουργικότητα του σπέρματος δεν μπορεί να προβλεφθεί απο το σπερμοδιάγραμμα μόνο, καθότι η διαδικασία της γονιμοποίησης περιλαμβάνει πλήθος βιοχημικών γεγονότων που δεν μπορούν να μετρηθούν απο αυτές τις παραμέτρους.
Γι' αυτό, υπάρχουν κάποιες εξετάσεις που μπορούν να εκτιμήσουν την λειτουργικότητα του σπέρματος και να δώσουν επιπρόσθετες πληροφορίες για την γονιμοποιητική ικανότητά του.
Μια τέτοια εξέταση είναι η δοκιμασία πρόσδεσης σε υαλουρονικό οξύ (Hyaluronan Binding Assay-HBA). Το ΗΒΑ εκτιμά την ωριμότητα του σπέρματος. Αποτελεί μια απλή τεχνική που προτείνεται ως συμπληρωματική του σπερμοδιαγράμματος για την πρόβλεψη της γονιμοποιητικής ικανότητας του σπέρματος. Είναι σχεδιασμένο για να παρέχει εκτίμηση της ποιότητας, της ωρίμανσης και του δυναμικού γονιμοποίησης του σπέρματος.
Βασίζεται στην αρχή ότι το υαλουρονικό οξύ προσδένεται εκλεκτικά στα ώριμα σπερματοζωάρια που φέρουν ακέραιο ακρόσωμα και φυσιολογική μορφολογία. Το υαλουρονικό βρίσκεται φυσιολογικά στο εξωκυττάριο στρώμα των κοκκώδων κυττάρων που περιβάλλουν το ωάριο. Το στρώμα αυτό αποτελεί ένα φράγμα διαλογής, καθότι επιτρέπει μόνο στα ώριμα σπερματοζωάρια, που φέρουν ειδικούς υποδοχείς, να προσδεθούν και να προκαλέσουν λύση του υαλουρονικού οξέος. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουν να φτάνουν και να διατρυπούν την διαφανή ζώνη για να επιτευχθεί η ακροσωμική αντίδραση και επακόλουθα η γονιμοποίηση του ωαρίου.
Ένα αποτέλεσμα ανάλυσης ΗΒΑ με χαμηλή πρόσδεση αντιστοιχεί σε χαμηλή αναλογία ώριμων σπερματοζωαρίων στο σπέρμα και, συνεπώς, αποτελεί πρόγνωση υπογονιμότητας. Αντίθετα , τα σπερματοζωάρια που προσδένονται σε υαλουρονικό οξύ είναι ικανά να αλληλεπιδράσουν με το ωάριο και σχετίζονται με υψηλή ακεραιότητα του γονιδιώματος τους.
Έτσι, δείγματα με πρόσδεση >= 80% θεωρούνται πως έχουν φυσιολογική ωριμότητα και φυσική λειτουργία ενώ πρόσδεση <80% υποδηλώνει μειωμένη ωριμότητα και λειτουργία.
Σε περίπτωση μη φυσιολογικού αποτελέσματος εξέτασης HBA, μπορεί να γίνει γονιμοποίηση με χρήση της νέα τεχνικής PICSI.
